Olejek Neem jest produktem ubocznym z drzewa endemicznego dla Indii i Birmy oraz innych obszarów tropikalnych i subtropikalnych, znanego między innymi jako drzewo neem lub nim (Azadirachta indica). Jest to wiecznie zielone drzewo (nie traci liści jesienią), które może osiągnąć ponad 20 metrów wysokości i do rozwoju nie potrzebuje dużej ilości wody. Obecnie, ze względu na jego wielorakie zastosowania (od przemysłu farmaceutycznego po rolnictwo), można go znaleźć praktycznie we wszystkich tropikalnych obszarach planety, z wyjątkiem tych na dużych wysokościach. Jej związek z ludzkością sięga kilku tysiącleci, co potwierdzają niektóre liście neem znalezione w 4500-letnich stanowiskach archeologicznych wzdłuż dorzecza Indusu na terenie dzisiejszego Pakistanu.
Oprócz korzyści zdrowotnych, właściwości owadobójcze i grzybobójcze oleju neem są dobrze znane w dziedzinie rolnictwa ekologicznego, ponieważ jest to produkt w 100% ekologiczny i przyjazny dla środowiska. Jego główny związek owadobójczy, azadirachtyna, jest szeroko stosowany we wszystkich rodzajach upraw jako środek owadobójczy na całym świecie, zarówno w uprawach wewnętrznych, jak i zewnętrznych, a dzięki swoim właściwościom odstraszającym i owadobójczym stanowi doskonałą opcję dla rolnictwa ekologicznego. Dzisiaj skupiamy się na tej użytecznej substancji i zobaczymy, jak może nam pomóc w utrzymaniu zdrowego i wolnego od szkodników ogrodu.Jak powstaje olejek neem?
Jak w przypadku prawie każdej ekstrakcji roślin lub owoców, istnieje kilka technik oddzielania aktywnych składników od materii roślinnej. Najbardziej przyjazną dla składników metodą jest, podobnie jak w przypadku oliwy z oliwek, tłoczenie nasion na zimno. Istnieje także ekstrakcja na gorąco, które jest bardziej efektywna, choć zachowuje mniej właściwości. Wreszcie można je również ekstrahować różnymi rozpuszczalnikami chemicznymi, takimi jak najczęściej stosowany heksan.
Jednak przy tego typu ekstrakcji otrzymujemy olej o niższej jakości, który zazwyczaj przeznaczony jest do produkcji mydła. Jeśli kiedykolwiek słyszałeś określenie „ciasto neem”, to wiesz, że odnosi się ono do produktu odpadowego pozostałego po procesie tłoczenia i separacji oleju, który zachowując niektóre z pierwotnych właściwości, nie ma nic wspólnego z otrzymanym olejem , który zawiera o wiele więcej składników aktywnych.
Skład olejku Neem
Olejek Neem zawiera dużą ilość triglicerydów i związków triterpenoidowych, które nadają mu charakterystyczny gorzki smak. Spośród triterpenoidów azadirachtyna jest najbardziej znanym i przebadanym insektycydem o zawartości około 300 i 2500 ppm w zależności od metody ekstrakcji i jakości przetworzonych nasion. Zawiera również, choć w mniejszych ilościach, steroidy, takie jak kampesterol, beta-sitosterol i stigmasterol, wszystkie związki organiczne pochodzące z jądra steranu.
Według niektórych testów i średnio trzy główne składniki olejku z miodli indyjskiej to kwas oleinowy (Omega-9), który zwykle stanowi 25-50% całości, kwas heksadekanowy (kwas palmitynowy) i kwas oktadekanowy (kwas stearynowy) . Ponadto występują również – w mniejszym stopniu – inne związki, takie jak kwas linolowy (Omega-6), kwas alfa-linolenowy (Omega-3) oraz kwas 9-heksadekanowy (kwas palmitolowy).
Olejek Neem jako środek owadobójczy
Bez wątpienia, pomijając zastosowania medyczne, które zobaczymy później, głównym zastosowaniem oleju neem jest jako środek owadobójczy o szerokim spektrum działania dla szerokiej gamy potencjalnych szkodników. Jak już wspomnieliśmy, głównym związkiem owadobójczym oleju neem jest triterpenoid z rodziny limonoidów o nazwie azadirachtin, który jest jednym z niewielu środków owadobójczych dopuszczonych do stosowania w rolnictwie ekologicznym. Neem zawiera również inne metabolity wtórne, takie jak salanina, meliantriol, nimbin i nimbidin (między innymi), które w mniejszym stopniu mają również właściwości owadobójcze.
Azadirachtyna działa poprzez bezpośredni kontakt lub połknięcie na poziomie hormonalnym, będąc znacznie skuteczniejszymi u owadów w stanie larwalnym niż w jajach czy osobnikach dorosłych. Przede wszystkim hamuje produkcję chityny, więc owad nie może się prawidłowo rozwijać i nie jest w stanie osiągnąć następnego stadium larwalnego, a zatem umiera bez możliwości rozmnażania. Działa również jako anty-odżywka, hamując żerowanie owadów i zmniejszając ilość białek i aminokwasów w ich systemie.
Co więcej, olejek neem nie wpływa na pożyteczne owady, takie jak pszczoły, sikaki, biedronki, wykazuje bardzo niską toksyczność dla ssaków i jest całkowicie biodegradowalny (degraduje się po około 100 godzinach ekspozycji na światło lub bezpośredni kontakt z wodą). Ponadto wydaje się, że nie powoduje odporności u leczonych szkodników, co jest bardzo ważne dla hodowcy. Jak widać, jest wspaniałym sprzymierzeńcem hodowcy, który dba o środowisko i chce pozbyć się lub leczyć dużą liczbę szkodników, czy to w górnej części rośliny (liście i łodygi), czy w korzeniu powierzchnia.
Olejek Neem jako środek grzybobójczy
Korzyści z oleju neem nie ograniczają się do jego działania owadobójczego. W rzeczywistości niektóre jego składniki mają wysoką aktywność przeciwgrzybiczą, zapobiegając rozwojowi niektórych z najbardziej przerażających grzybów dla hodowców konopi: mączniaka, botrytis i mączniaka prawdziwego. Zasadniczo składniki obniżają kwasowość powierzchni liści, zapobiegając rozmnażaniu się na nich grzybów. Jest zatem dobrym rozwiązaniem zarówno do zwalczania szkodników, jak i jako środek grzybobójczy.
Wiadomo również, że jego moc jest znacznie zwiększona, gdy stosuje się ją razem z wodorowęglanem sodu lub potasu (który jest bardziej skuteczny w walce z pleśnią). Dlatego najlepszą kombinacją olejku neem przeciw grzybom jest wodorowęglan wraz ze środkiem powierzchniowo czynnym, jak wyjaśnimy poniżej.
Jak stosować olejek neem, dawkowanie i aplikacje
Przed użyciem olejku neem lub azadirachtyny bardzo ważne jest, aby pamiętać, że jak każdy olej jest hydrofobowy, co oznacza, że trudno go dodać do wody, aby uzyskać jednolitą mieszankę. Aby tego uniknąć, musisz użyć środka powierzchniowo czynnego, który dobrze miesza się z wodą, aby był skuteczny. Możesz użyć mydła potasowego, innego naturalnego środka owadobójczego o szerokim spektrum działania (zatwierdzonego w rolnictwie ekologicznym), który z pewnością wielu z Was już zna. Ponadto oba związki będą również odżywiać rośliny niezależnie od metody aplikacji, czy to poprzez oprysk (aplikacja dolistna), czy poprzez nawadnianie.
Inne zastosowania neem
W rolnictwie, oprócz insektycydów i fungicydów, cała roślina jest również wykorzystywana jako doskonały nawóz organiczny, który dodatkowo odstrasza potencjalne szkodniki, takie jak termity, mrówki i nicienie. Zwykle jest również uprawiany w celu zmniejszenia pustynnienia na niektórych obszarach, szczególnie w Indiach, i uważa się, że działa jako świetny absorbent dwutlenku węgla w atmosferze.
Neem od wieków jest częścią medycyny ajurwedyjskiej, jest stosowany w leczeniu chorób i objawów, takich jak gorączka, trądzik, egzema, trąd, malaria i gruźlica. Jego liczne właściwości terapeutyczne (antyseptyczne, moczopędne, antykoncepcyjne, przeciwpasożytnicze, przeciwgorączkowe itp.) przyniosły mu przydomek „drzewa tysiąca zastosowań”, chociaż jeśli chcesz z niego korzystać, dobrze jest być dobrze poinformowanym, zwłaszcza w przypadku ciąży i kobiety karmiące, a także dzieci.
Neem może być również używany do pozyskiwania metanu z jej miazgi, do produkcji różnych kosmetyków oraz do produkcji mydła o większej zdolności piany i detergentu niż te wytwarzane z olejów jadalnych. Na obszarach, gdzie jej uprawa jest tradycyjna, neem było od wieków używane w rytuałach i ceremoniach religijnych w celu oczyszczenia środowiska.
Jak widać, neem jest doskonałym lekarstwem na szkodniki i do pielęgnacji roślin, a także oferuje inne ciekawe właściwości dla przemysłu rolniczego, farmaceutycznego i kosmetycznego. Nic dziwnego, że jest tak ceniony!
